Rosa
11.Ocak.2019, 23:47
Okul öncesi eğitim kurumlarının özellikleri
Kurumsal mektep öncesi eğitim , amaçları gerçekleştirebilecek fiziksel ortam, program, öğretmen ve yönetici niteliklerine sahip olmalıdır.
Fiziksel ortam:
Okul öncesi eğitim kurumları plânlanırken, çocukların eğitiminde oyunun mühim bir yeri olduğu ve oyunun paylaşma, sırasını bekleme, diğer çocuklarla anlaşma yollarını öğrenebilmek için lüzumlu olduğu düşünülmelidir. Çocuk serbestçe devinim edebileceği, kendi ihtiyaçlarını yardımsız karşılayabileceği bir mekâna gereksinim duyar. Bunlar dikkate alınarak plânlanmış bir mektep öncesi eğitim kurumunda, çocukların aka ve ufak kaslarını geliştirici evcilik oyunları, kitap, sanat, fen ve doğa çalışmalarını yapabilecekleri açık ve kapalı oyun alanları bulunmalıdır. Yemek, uyku alanı ve tuvaletler çocukların ihtiyaçlarına göre plân içinde yerleştirilmelidir. Bunlar dışında depo, öğretmenler için çalışma, toplantı ve dinlenme odaları, sağlık odası, yönetici odası, rasat odası, veli görüşme odası, oyuncak yapım ve tamiri için atölyenin de bulunması gerekmektedir.
İyi bir mektep öncesi kurumda mekân şu özelliklere sahip olmalıdır:
Çocuğa rahatça devinim imkânı vermeli,
Kaza ihtimalinden ?rak olmalı,
Etkinlikleri gerçekleştirirken yapılacak çalışmalara kolaylık ve rahatlık sağlanmalı,
Bireysel öbek ve faaliyetlerine ve aynı zamanda topluluk duygusunun oluşmasına imkân vermeli,
Estetik olarak hoş ve zevkle düzenlenmiş olmalıdır.
Eğitim ortamının zenginleştirilmesi ancak müsait materyallerle olabilir. Bu nedenle materyaller;
Güvenli ve sağlam,
Geniş ölçüde yapılandırılmamış ve çocukların kendi hususi nesnelerini oluşturmaya imkân veren,
Çok yönlü ve pek çok etkinlikte kullanılabilen,
Doğal çevreden sağlanabilen,
Öğretmenler, çocuklar veya toplumdaki diğer kişiler tarafından yapılmış olan,
Bireysel ve öbek etkinliklerinde kullanılabilen,
Bireysel öğrenme biçimleri ve gelişim aşamalarındaki farklılıkları karşılayabilecek nitelikte,
Çocukların kültürel ortamları ile uyumlu olmalıdır.
İç Mekân:
İç mekân, bilhassa plânlanmış eğitim faaliyetlerinin gerçekleştirildiği bir alandır. Bunun için programa müsait olarak çocuğun seçim yapabileceği etkinlik köşeleri hazırlanmalıdır.
Bir mektep öncesi eğitim kurumunun iç mekânında yer alabilecek başlıca köşeler şunlardır:
Evcilik Köşesi: Bebekler, bebek arabaları, eski elbiseler, şapkalar, çantalar, çeşitli eşyalar içeren sandık, ufak bir kilim vb. bulunmalıdır.
Blok Köşesi: Muhtelif ebatta, parça- tüm ilişkisi göz önüne alınarak hazırlanmış tahta bloklar. Hayvan figürleri.
Sanat Köşesi: Resim sehpası, silinebilir masa ve sandalyeler, boyalar, kalın uçlu ve ispirtolu kalemler, boya fırçaları, makas, yapıştırıcı, çeşitli kalıplar vb.
Kitap Köşesi: Kitap rafları, resimli ansiklopediler
Fen ve Doğa Köşesi: Bitkiler, çiçekler, çimlendirilmiş sebzeler, balık, kuş gibi hayvanlar, büyüteç, mikroskop, termometre vb.
Sessiz Köşe: Oturulabilecek rahat yastık ve minderler.
Masa Oyunları Köşesi: Yap- Boz, lego, boncuklar, kart oyunları, tombala, geometrik şekiller…
Müzik Köşesi: Piyano veya org, tef, zil, çelik üçgen, vurmalı çalgılar, kasetler, müzik seti…
Serbest Köşe: Doktor ve manav malzemeleri, marangoz onar?m setleri, kaşık, çatal, bıçak, bardak…
Kukla Köşesi: Bebekler, el kuklaları, parmak kuklaları, ipli kuklalar, kukla perdesi…
Dış Mekân ( Bahçe ve Üstü Kapalı Oyun Alanı)
Bir mektep öncesi kurumda dış mekân ve donanımı çocukların gelişimi yönünden en az iç mekân ve buradaki malzemeler kadar önemlidir. Mektep öncesi kurulu? açmayı plânlayanların, müsait büyüklükte bir bahçenin varlığı kadar, dış mekânda çocukların rahatça ve tehlikesizce kullanabilecekleri, bilhassa aka kas gelişlimi için yararlı vas?ta gerecin yer almasına da dikkat etmeleri de gereklidir.
Klasik açık oyun alanında, devinim etmeyen ve genellikle metalden yapılmış kaydırak, tırmanma merdiveni, tahterevalli, salıncak vb. materyaller bulunur. Oysa bunun dışında az yapılanmış, değiştirilebilen oyuncaklar da bulunmalıdır. Bu oyuncaklar arasında; oyun evi, araba, kayık, tren, otobüs, kamyon, kum havuzu, tırmanma ağı, ip, merdiven…..sayılabilir.
Program :
Okul öncesi eğitim programları, o ülkedeki yaygın eğitim görüşüne ve buna bağlı olarak mektep öncesi eğitimle gerçekleştirilmesi düşünülen amaçlara göre şekillenir. Bugün en etkili mektep öncesi eğitim programlarının, çocuğun başlattığı etkinliklerine daha çok yer veren programlar olduğu kabul edilmektedir.
İyi ve etkili bir mektep öncesi programda, çocuklarla çocuklar, öğretmenlerle çocuklar, öğretmenlerle anne- babalar birbirleriyle sosyal, romantik ve bilişsel gelişmeyi sağlayıcı bir etkileşim içinde bulunmalıdır.
Okul öncesi eğitim programının;
Çocukların yaş gruplarına, gelişim düzeylerine, kurulu? amaçlarına, çevrenin ihtiyaçlarına göre hazırlanmasına,
Günlük uygulama süresine (tam gün, yarım gün, saatlik uygulamalar)
Öğrenci merkezli olmasına,
Çocukların duygusal, sosyal, bilişsel, fiziksel, yaratıcılık ve diğer gelişimlerini destekleyecek türden olmasına,
Faaliyetlerin mühim bir bölümünün oyunlar şeklinde gerçekleştirilmesine,
Paylaşma, şarkı söyleme, dans etme, müzik dinleme, dramatizasyon etkinliklerine yer verilmesine,
Çocuktaki doğal yaratıcılığı destekleyici ve geliştirici bir tutumla yapı- inşa oyunlarına, sosyal öğrenmelere, keşfetme, bulu? etme çalışmalarına imkân vermesine,
Okul dışı çevrenin de eğitim çevresi olarak kullanılmasına,
Çocuklara toplumsal değer yargıları kazandırmak için, doğruluk, başkalarına hizmet, yardım etme, saygı gibi temaları içermesine,
Doğru cinsel kimliği kazanmasına yardımcı olmasına, ama cinsiyetler arası roller ile ilgili peşin hükümleri giderici olmasına,
Ailelerle işbirliğini, ailelerin programa katılmalarını ve bu konuda eğitilmelerini sağlamasını destekler nitelikte olmasına ehemmiyet verilmelidir.
Program 3 ayrı kategoride hazırlanmıştır:
Kreş veya ev programı (0-3 yaş çocuğu olan anneler bu programla çocuklarının gelişimlerini destekleyebilir, riskli çocukları erkenden ayr?m edebilirler.)
Anaokulu programı (4-5 yaş)
Anasınıfı programı (6 yaş)
Program hazırlanırken aşağıdaki ilkeler göz önünde bulundurulmuştur:
Bu program çocukların gelişimlerinin, lüzumlu ve yeterli uyaranların bulunduğu bir çevrede daha iyi sağlanabileceği düşüncesinden devinim ederek hazırlanmıştır.
Çevre, çocuğun beden, devinim , zihin, dil, his ve sosyal gelişimini sağlayacak donanıma ve eğitim iklimine sahip olmalıdır.
En az 4 adet etkinlik köşesi gereklidir.
Öğretim plânlı- programlı olmalı, ama faaliyetlerin çoğunluğunun çocuklar tarafından başlatılmasına dikkat edilmelidir.
Çocuklarda yaratıcılığın, sorun çözme, karar verme becerilerinin kazandırılmasına imkân verecek şekilde aktif öğrenme ilkeleri ile yaparak- yaşayarak öğrenme sağlanmalıdır.
Faaliyetler düzenlenirken çocuğun, grubun ve çevrenin ihtiyaçlarını dikkate almak gereklidir.
Programda ele alınan konular çocuklarda sosyal gelişimi sağlayıcı ve sosyal yönden kabul gören davranışları pekiştirici olmalıdır. Bu açıdan fırsat eşitliğinin sağlanmasına imkân vermelidir.
Çocukların Türkçe'yi doğru ve güzel konuşmalarına gereken ehemmiyet verilmelidir.
Eğitim faaliyeti sevgi, şefkat ve anlayış içinde yürütülmelidir. Çağdaş bir disiplin anlayışı olmalıdır.
Belirli sürelerle eğitim faaliyetlerinin sonuçları değerlendirilmelidir, yani faaliyetler bu değerlendirmeler dikkate alınarak plânlanmalıdır.
Okul –aile işbirliği çeşitli boyutları ile gerçekleştirilmeye çalışılmalıdır.
Tüm faaliyetlerde çocuğun başarabildikleri ile başlamak onda motivasyonu arttırır.
Bilgi aktarımı mühim değildir. Önemli olan bilgiye çeşitli yollardan ulaşma yaklaşımının benimsenmesidir.
Eğitim ortamı düzenli, ama neşeli, zevkli ve eğlenceli olmalıdır.
Kurumsal mektep öncesi eğitim , amaçları gerçekleştirebilecek fiziksel ortam, program, öğretmen ve yönetici niteliklerine sahip olmalıdır.
Fiziksel ortam:
Okul öncesi eğitim kurumları plânlanırken, çocukların eğitiminde oyunun mühim bir yeri olduğu ve oyunun paylaşma, sırasını bekleme, diğer çocuklarla anlaşma yollarını öğrenebilmek için lüzumlu olduğu düşünülmelidir. Çocuk serbestçe devinim edebileceği, kendi ihtiyaçlarını yardımsız karşılayabileceği bir mekâna gereksinim duyar. Bunlar dikkate alınarak plânlanmış bir mektep öncesi eğitim kurumunda, çocukların aka ve ufak kaslarını geliştirici evcilik oyunları, kitap, sanat, fen ve doğa çalışmalarını yapabilecekleri açık ve kapalı oyun alanları bulunmalıdır. Yemek, uyku alanı ve tuvaletler çocukların ihtiyaçlarına göre plân içinde yerleştirilmelidir. Bunlar dışında depo, öğretmenler için çalışma, toplantı ve dinlenme odaları, sağlık odası, yönetici odası, rasat odası, veli görüşme odası, oyuncak yapım ve tamiri için atölyenin de bulunması gerekmektedir.
İyi bir mektep öncesi kurumda mekân şu özelliklere sahip olmalıdır:
Çocuğa rahatça devinim imkânı vermeli,
Kaza ihtimalinden ?rak olmalı,
Etkinlikleri gerçekleştirirken yapılacak çalışmalara kolaylık ve rahatlık sağlanmalı,
Bireysel öbek ve faaliyetlerine ve aynı zamanda topluluk duygusunun oluşmasına imkân vermeli,
Estetik olarak hoş ve zevkle düzenlenmiş olmalıdır.
Eğitim ortamının zenginleştirilmesi ancak müsait materyallerle olabilir. Bu nedenle materyaller;
Güvenli ve sağlam,
Geniş ölçüde yapılandırılmamış ve çocukların kendi hususi nesnelerini oluşturmaya imkân veren,
Çok yönlü ve pek çok etkinlikte kullanılabilen,
Doğal çevreden sağlanabilen,
Öğretmenler, çocuklar veya toplumdaki diğer kişiler tarafından yapılmış olan,
Bireysel ve öbek etkinliklerinde kullanılabilen,
Bireysel öğrenme biçimleri ve gelişim aşamalarındaki farklılıkları karşılayabilecek nitelikte,
Çocukların kültürel ortamları ile uyumlu olmalıdır.
İç Mekân:
İç mekân, bilhassa plânlanmış eğitim faaliyetlerinin gerçekleştirildiği bir alandır. Bunun için programa müsait olarak çocuğun seçim yapabileceği etkinlik köşeleri hazırlanmalıdır.
Bir mektep öncesi eğitim kurumunun iç mekânında yer alabilecek başlıca köşeler şunlardır:
Evcilik Köşesi: Bebekler, bebek arabaları, eski elbiseler, şapkalar, çantalar, çeşitli eşyalar içeren sandık, ufak bir kilim vb. bulunmalıdır.
Blok Köşesi: Muhtelif ebatta, parça- tüm ilişkisi göz önüne alınarak hazırlanmış tahta bloklar. Hayvan figürleri.
Sanat Köşesi: Resim sehpası, silinebilir masa ve sandalyeler, boyalar, kalın uçlu ve ispirtolu kalemler, boya fırçaları, makas, yapıştırıcı, çeşitli kalıplar vb.
Kitap Köşesi: Kitap rafları, resimli ansiklopediler
Fen ve Doğa Köşesi: Bitkiler, çiçekler, çimlendirilmiş sebzeler, balık, kuş gibi hayvanlar, büyüteç, mikroskop, termometre vb.
Sessiz Köşe: Oturulabilecek rahat yastık ve minderler.
Masa Oyunları Köşesi: Yap- Boz, lego, boncuklar, kart oyunları, tombala, geometrik şekiller…
Müzik Köşesi: Piyano veya org, tef, zil, çelik üçgen, vurmalı çalgılar, kasetler, müzik seti…
Serbest Köşe: Doktor ve manav malzemeleri, marangoz onar?m setleri, kaşık, çatal, bıçak, bardak…
Kukla Köşesi: Bebekler, el kuklaları, parmak kuklaları, ipli kuklalar, kukla perdesi…
Dış Mekân ( Bahçe ve Üstü Kapalı Oyun Alanı)
Bir mektep öncesi kurumda dış mekân ve donanımı çocukların gelişimi yönünden en az iç mekân ve buradaki malzemeler kadar önemlidir. Mektep öncesi kurulu? açmayı plânlayanların, müsait büyüklükte bir bahçenin varlığı kadar, dış mekânda çocukların rahatça ve tehlikesizce kullanabilecekleri, bilhassa aka kas gelişlimi için yararlı vas?ta gerecin yer almasına da dikkat etmeleri de gereklidir.
Klasik açık oyun alanında, devinim etmeyen ve genellikle metalden yapılmış kaydırak, tırmanma merdiveni, tahterevalli, salıncak vb. materyaller bulunur. Oysa bunun dışında az yapılanmış, değiştirilebilen oyuncaklar da bulunmalıdır. Bu oyuncaklar arasında; oyun evi, araba, kayık, tren, otobüs, kamyon, kum havuzu, tırmanma ağı, ip, merdiven…..sayılabilir.
Program :
Okul öncesi eğitim programları, o ülkedeki yaygın eğitim görüşüne ve buna bağlı olarak mektep öncesi eğitimle gerçekleştirilmesi düşünülen amaçlara göre şekillenir. Bugün en etkili mektep öncesi eğitim programlarının, çocuğun başlattığı etkinliklerine daha çok yer veren programlar olduğu kabul edilmektedir.
İyi ve etkili bir mektep öncesi programda, çocuklarla çocuklar, öğretmenlerle çocuklar, öğretmenlerle anne- babalar birbirleriyle sosyal, romantik ve bilişsel gelişmeyi sağlayıcı bir etkileşim içinde bulunmalıdır.
Okul öncesi eğitim programının;
Çocukların yaş gruplarına, gelişim düzeylerine, kurulu? amaçlarına, çevrenin ihtiyaçlarına göre hazırlanmasına,
Günlük uygulama süresine (tam gün, yarım gün, saatlik uygulamalar)
Öğrenci merkezli olmasına,
Çocukların duygusal, sosyal, bilişsel, fiziksel, yaratıcılık ve diğer gelişimlerini destekleyecek türden olmasına,
Faaliyetlerin mühim bir bölümünün oyunlar şeklinde gerçekleştirilmesine,
Paylaşma, şarkı söyleme, dans etme, müzik dinleme, dramatizasyon etkinliklerine yer verilmesine,
Çocuktaki doğal yaratıcılığı destekleyici ve geliştirici bir tutumla yapı- inşa oyunlarına, sosyal öğrenmelere, keşfetme, bulu? etme çalışmalarına imkân vermesine,
Okul dışı çevrenin de eğitim çevresi olarak kullanılmasına,
Çocuklara toplumsal değer yargıları kazandırmak için, doğruluk, başkalarına hizmet, yardım etme, saygı gibi temaları içermesine,
Doğru cinsel kimliği kazanmasına yardımcı olmasına, ama cinsiyetler arası roller ile ilgili peşin hükümleri giderici olmasına,
Ailelerle işbirliğini, ailelerin programa katılmalarını ve bu konuda eğitilmelerini sağlamasını destekler nitelikte olmasına ehemmiyet verilmelidir.
Program 3 ayrı kategoride hazırlanmıştır:
Kreş veya ev programı (0-3 yaş çocuğu olan anneler bu programla çocuklarının gelişimlerini destekleyebilir, riskli çocukları erkenden ayr?m edebilirler.)
Anaokulu programı (4-5 yaş)
Anasınıfı programı (6 yaş)
Program hazırlanırken aşağıdaki ilkeler göz önünde bulundurulmuştur:
Bu program çocukların gelişimlerinin, lüzumlu ve yeterli uyaranların bulunduğu bir çevrede daha iyi sağlanabileceği düşüncesinden devinim ederek hazırlanmıştır.
Çevre, çocuğun beden, devinim , zihin, dil, his ve sosyal gelişimini sağlayacak donanıma ve eğitim iklimine sahip olmalıdır.
En az 4 adet etkinlik köşesi gereklidir.
Öğretim plânlı- programlı olmalı, ama faaliyetlerin çoğunluğunun çocuklar tarafından başlatılmasına dikkat edilmelidir.
Çocuklarda yaratıcılığın, sorun çözme, karar verme becerilerinin kazandırılmasına imkân verecek şekilde aktif öğrenme ilkeleri ile yaparak- yaşayarak öğrenme sağlanmalıdır.
Faaliyetler düzenlenirken çocuğun, grubun ve çevrenin ihtiyaçlarını dikkate almak gereklidir.
Programda ele alınan konular çocuklarda sosyal gelişimi sağlayıcı ve sosyal yönden kabul gören davranışları pekiştirici olmalıdır. Bu açıdan fırsat eşitliğinin sağlanmasına imkân vermelidir.
Çocukların Türkçe'yi doğru ve güzel konuşmalarına gereken ehemmiyet verilmelidir.
Eğitim faaliyeti sevgi, şefkat ve anlayış içinde yürütülmelidir. Çağdaş bir disiplin anlayışı olmalıdır.
Belirli sürelerle eğitim faaliyetlerinin sonuçları değerlendirilmelidir, yani faaliyetler bu değerlendirmeler dikkate alınarak plânlanmalıdır.
Okul –aile işbirliği çeşitli boyutları ile gerçekleştirilmeye çalışılmalıdır.
Tüm faaliyetlerde çocuğun başarabildikleri ile başlamak onda motivasyonu arttırır.
Bilgi aktarımı mühim değildir. Önemli olan bilgiye çeşitli yollardan ulaşma yaklaşımının benimsenmesidir.
Eğitim ortamı düzenli, ama neşeli, zevkli ve eğlenceli olmalıdır.